ภาพรวมการอยู่ร่วมกับเซ็บเดิร์ม
เซ็บเดิร์มหรือโรคผื่นแพ้ต่อมไขมัน (Seborrheic Dermatitis) ลักษณะชัดๆ คือจะเป็นผื่นแดง คัน มีผิวลอก มักเป็นข้างจมูก หว่างคิ้ว คาง และหนังศรีษะลอกเป็นแผ่น หรือแม้กระทั่งใบหูก็เป็นได้
ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวแนะนำ
Skin care ต่างๆ ที่สัมผัสบนหน้าแทบจะมีความสำคัญเกือบทั้งหมดเพราะว่าส่งผลต่อความแข็งแรงของผิวหน้าโดยตรง ต้องเลือกใช้ให้เหมาะสมที่สุด โดยหลักสำคัญในการเลือก skin care สำหรับผิวที่เป็นโรคเซ็บเดิร์มคือต้องไม่ทำลายเกราะผิวหนังเดิมและบำรุงผิวหนังให้แข็งแรงยิ่งขึ้น ซึ่ง skin care ที่แนะนำให้ใช้จะมีดังนี้
Cetaphil gentle cleanser
ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าตัวนี้ลองใช้ดูแล้วแรกๆ จะรู้สึกเหมือนไม่สะอาด เนื่องจากไม่มี soap เป็นส่วนผสมที่จะทำให้หน้ารู้สึกตึงและสะอาดกว่า เพราะหน้าจะยังรู้สึกลื่นๆ แต่จริงๆ แล้วแค่นี้เพียงพอสำหรับการล้างหน้าแล้ว และยังไม่ทำลายส่วนสำคัญที่เป็นเกราะป้องกันผิวด้วย ใช้หลายๆ ครั้งจะเห็นความแตกต่างว่าดีกว่าสบู่ล้างหน้าที่มี soap ชัดเจน ผิวไม่แห้งตึง ชุ่มชื้นขึ้น เจ็บหน้าน้อยลง ไม่ทำให้ผื่นอักเสบเพิ่มขึ้น
Physiogel soothing care ai cream/lotion
- ตัวนี้นอกจากบำรุงผิวให้แข็งแรงแล้วยังลดอาการคัน แดง ทาแล้วจะรู้สึกผิวหนังตรงที่เป็นเซ็บเดิร์มไม่ตึงเท่าก่อนทา ทำให้ผิวยืดหยุ่นขึ้นชัดเจน
- ต้องใช้ตัว physiogel รุ่นที่เป็น ai เท่านั้น (สีแดง) เนื่องจากลองใช้สีฟ้าแล้วไม่รู้สึกดีขึ้น ควรใช้ตัว ai เท่านั้นสำหรับคนที่เป็นเซ็บเดิร์ม ซึ่งรุ่น ai จะมีทั้งแบบ lotion และแบบ cream ซึ่งใช้ได้ทั้ง 2 แบบ แบบ cream จะเนื้อหนักเหนอะและมันกว่า แต่ก็จะรู้สึกชุ่มชื้นกว่า ส่วนแบบ lotion เนื้อจะเบาก็จะทาง่ายกว่า
Physiogel soothing care ai cream
Physiogel soothing care ai lotion
Selsun shampoo
สำหรับสระผม เป็นแชมพูฆ่าเชื้อราที่เป็นสาเหตุของเซ็บเดิร์ม ใช้ได้ผลในผู้ที่เป็นเซ็บเดิร์มแต่อาจใช้เวลาสักนิด ไม่ได้ดีขึ้นทันทีตั้งแต่ครั้งแรกที่ใช้ แต่จะสังเกตเห็นหนังศรีษะที่หลุดลอกจะค่อยๆ ลดลงเรื่อยๆ
วิธีปฏิบัติตัวเพื่อไม่ให้เป็นเซ็บเดิร์ม
พฤติกรรม
- พยายามลดความเครียดหรือกังวลต่างๆ ลง
- ลดการสัมผัสอากาศที่แปรปรวนเช่น เย็นเกินไปหรือร้อนเกินไป
- ไม่ใช้เครื่องทำน้ำอุ่นเพราะสามารถกระตุ้นให้เกิดเซ็บเดิร์มมากขึ้นได้
- พักผ่อนให้เพียงพอ หากนอนน้อยผื่นอาจมาเยือนได้ง่าย
- กินผักผลไม้เยอะๆ ถ้าทำได้ เนื่องจากวิตามินจะยิ่งเสริมสร้างผิวให้แข็งแรง
ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว
- ใช้ Cetaphil gentle cleanser ล้างหน้า 2 ครั้ง เช้า-เย็น พยายามอย่าถูหน้าแรง
- เสร็จแล้วทาครีมหรือโลชั่น Physiogel soothing care ai cream/lotion ตาม อย่าปล่อยให้นานหลังจากล้างหน้าเสร็จควรรีบทาจะดีกว่า เนื่องจากหลังล้างหน้าไม่นาน ช่วงนี้การซึมผ่นของครีมเข้าสู่ผิวหนังจะดีที่สุด ทา 2 ครั้ง เช้า-เย็น
ผลิตภัณฑ์ดูแลหนังศรีษะ
- ถ้าช่วงที่ไม่ได้เป็นเซ็บเดิร์มสามารถใช้แชมพูประเภทขจัดรังแคได้ เช่น เฮดแอนด์โชว์เดอร์
- ถ้าสระผมก่อนนอนพยายามเช็ดให้แห้งก่อนนอน ควรหลีกเลี่ยงการเป่าลมร้อน ควรใช้ลมธรรมดาหรือพัดลม
วิธีปฏิบัติตัวเมื่อเริ่มเป็นเซ็บเดิร์มแล้ว
พฤติกรรม/ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว
- อย่าจับแคะแกะเกาเด็ดขาด เพราะจุดเล็กๆ จากเซ็บเดิร์มลามเร็วมากถ้าไปเกา ต่อให้คันมากแค่ไหนก็ต้องทน ถ้าไม่อยากเป็นเยอะ หากิจกรรมอย่างอื่นทำจะได้ไม่สนใจหน้าตัวเองมากเกินไป
- พยายามทำใจให้สบาย คิดว่าเดี๋ยวก็หาย เพราะยิ่งเครียดยิ่งเป็นหนักขึ้น หลีกเลี่ยงไม่ให้เจอสภาพแวดล้อมที่กระตุ้นให้เป็นมากขึ้นเหมือนช่วงก่อนหน้า และพักผ่อนให้เพียงพอ
- ใช้ ผลิตภัณฑ์ดูแลผิว Cetaphil gentle cleanser และ Physiogel soothing care ai cream/lotion เหมือนกับช่วงก่อนหน้า แต่อาจทาครีมเพิ่มขึ้นให้ชุ่มกว่าหน่อย และพยายามอย่าจับหน้าแรงเด็ดขาด
ยา
- ถ้ารู้สึกเริ่มเป็นผื่นที่เห็นชัดเจน คัน ควรเริ่มหายาทาเพราะจะได้ไม่ลามจนทำให้รักษานานขึ้น
- ยาทา ปกติถ้าเคยเป็นเซ็บเดิร์มแล้วไปหาหมอ หมอมักจะให้ยาทาที่เป็นเสตียรอยด์เนื่องจากทาแล้วจะหายเร็วที่สุด โดยทาวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ถ้ารู้ตัวว่าเริ่มเป็นแล้วกำลังลามครีมบำรุงผิวเอาไม่อยู่แล้ว สามารถทาได้เลย แต่ห้ามทาติดกันเกิน 2 สัปดาห์ เพราะอาจเกิดการติดเสตียรอยด์ได้ ต้องมารักษาอาการนี้ในอนาคตอีก (ซึ่งถ้าเจอหมอที่ดีเค้าจะกำชับไม่ให้ใช้เกิน 2 สัปดาห์) ยาเสตียรอยด์ที่เป็นยาทาที่หาซื้อได้ง่ายตามร้านยา เช่น aristocort และ t.a. cream เลือกเป็น 0.1% ซึ่งจะทาแล้วหายเร็วกว่า 0.05% จะได้ไม่ต้องทาหลายวันจนเกินไป
- ยากิน สามารถกินยาแก้แพ้กลุ่ม histamine เช่นยา cetirizine ซึ่งจะช่วยลดอาการคันลงได้ หรือสามารถไปซื้อตามร้านยาแจ้งเภสัชกรว่าต้องการยาแก้แพ้แบบกินสำหรับผื่นคัน
- พอหายแล้วหยุดใช้ยาทันที
ผลิตภัณฑ์ดูแลหนังศรีษะ
- ถ้าหนังศรีษะลอกเป็นแผ่นแล้วแนะนำให้ใช้ Selsun shampoo (เขย่าขวดก่อนใช้) สระแล้วทิ้งไว้ 2–3 นาที แล้วค่อยล้างออก ใช้ต่อเนื่องทุกวันที่สระผมจนกว่าจะหาย
- ตอนสระให้ถูแชมพูที่มือและพยายามให้ยาโดนที่หนังศรีษะ ไม่ต้องเน้นสระผมเนื่องจากต้องการให้ตัวยาโดนตรงหนักศรีษะที่เป็นเซ็บเดิร์ม
- ถ้าสระผมก่อนนอนพยายามเช็ดให้แห้งก่อนนอน หลีกเลี่ยงการเป่าลมร้อนเด็ดขาด ควรใช้ลมธรรมดาหรือพัดลม
คำแนะนำเพิ่มเติม
- พยายามดูแลผิวหนังให้ดีเป็นพิเศษ ต้องยอมรับว่าผิวหนังเราไม่ดีเหมือนคนอื่นๆ อย่าพยายามไปใช้อะไรที่เค้าบอกว่าดี เพราะผิวแต่ละคนไม่เหมือนกัน หากอยากใช้จริงๆ ควรเลือกแบรนด์ที่เป็น hypoallergenic (ไม่แพ้) เพราะไม่มีสารก่อให้เกิดการระคายเคือง อย่างน้ำหอม แอลกอฮอล์ และสี
- โรคนี้เป็นโรคที่พฤติกรรมมีส่วนสำคัญที่ทำให้อาการดีหรือแย่ลงชัดเจน ซึ่งต้องหมั่นสังเกตตัวเองด้วยว่าอะไรที่มักจะกระตุ้นให้เกิดเซ็บเดิร์มขึ้นมา แล้วก็พยายามหลีกเลี่ยงสิ่งนั้นๆ
- คนเป็นเซ็บเดิร์มบางคนอาจมีสิวแล้วรักษาสิวด้วย มักได้ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าที่เป็นประเภทคุมมันซึ่งบางครั้งผลิตภัณฑ์เหล่านี้เหมาะกับผู้ที่เป็นสิวแต่ไม่เหมาะกับเซ็บเดิร์มควรปรึกษาแพทย์เพิ่มเติมหากทำการรักษาอยู่
- Skin care หรือวิธีต่างๆ ข้างต้น เป็นวิธีที่ผู้เขียนนั้นซึ่งเป็นเซ็บเดิร์มเหมือนกันใช้ในชีวิตประจำวันแล้วได้ผลค่อนข้างดี คือไม่กลับมาเป็นเซ็บเดิร์มหนักๆ เหมือนช่วงที่เป็นแรกๆ ทั้งนี้ในแต่ละคนอาจะได้ผลลัพธ์แตกต่างกัน