เวลารักษาโรคเบาหวาน มักเริ่มจากยากินก่อน เพราะสะดวกกว่า แต่หลายคนสงสัยว่า ทำไมบางทีหมอถึงบอกว่าต้อง “เพิ่มยา” หรือ “เปลี่ยนเป็นอินซูลินฉีด” ทั้งที่ก็กินยาอยู่แล้ว
เหตุผลคือ “กลไกการทำงานของยากินกับอินซูลินนั้นต่างกัน”
ทำความรู้จักอินซูลินกันก่อน
ปกติแล้วร่างกายเราจะมีตัวที่ช่วยลดน้ำตาลในเลือด ซึ่งเราจะเรียกว่า “อินซูลิน (insulin)” ผู้ป่วยเบาหวานก็มักจะมีปัญหาจากการที่อินซูลินทำงานแย่ลง ซึ่งอาจเกิดจากน้ำตาลที่สูงมานานทำให้อินซูลินทำงานหนักเกินไป จนไม่อยากตอบสนอง ทำให้น้ำตาลในเลือดสูงและเจอว่าเป็นเบาหวาน
ยากินลดเบาหวาน
โดยส่วนใหญ่ยากินสำหรับเบาหวาน จะอาศัย “อวัยวะต่างๆ” ที่เกี่ยวข้องกับการกำจัดน้ำตาล เช่น
- กระตุ้นให้ตับอ่อนหลั่งอินซูลินมากขึ้น
- ทำให้อวัยวะต่างๆ ตอบสนองต่ออินซูลินดึขึ้น
ยาทำให้ร่ายกายเราสามารถเอาน้ำตาลที่เกินมาไปใช้ได้ดีขึ้น เลยช่วยลดน้ำตาลในเลือดได้
แต่ก็มีข้อจำกัด เช่น
- ตับอ่อนเสียหาย ยากินก็ไม่สามารถกระตุ้นให้หลั่งอินซูลินได้
- เป็นเบาหวานมานาน อวัยวะต่างๆ ตอบสนองต่ออินซูลินแย่ลงมากจนยากินใช้ไม่ค่อยได้ผล
ยาฉีดอินซูลิน(insulin) ลดเบาหวาน
ยาฉีดลดเบาหวานก็คือจะฉีดตัว “อินซูลิน” เข้าไปที่ตัวเราโดยตรงเลย ไม่ต้องรอให้อวัยวะของเราสร้างขึ้นมา พอเข้าไปแล้วก็ลดน้ำตาลในเลือดได้เลย จะเห็นว่ามันไม่ต้องไปกระตุ้นอวัยวะใดๆ เลย เพราะตัวมันเองสามารถลดน้ำตาลในเลือดได้
อันไหนดีกว่ากัน?
จริงๆ ต้องบอกว่าการเลือกใช้แต่ละแบบขึ้นอยู่กับแต่ละคน โดยปกติแพทย์จะประเมินว่าผู้ป่วยควรใช้แบบไหน ซึ่งข้อดีข้อเสียของแต่ละแบบก็จะมีดังนี้
ยากินเบาหวาน
🟢 ข้อดี
- กินง่าย ไม่เจ็บตัว
- คนไข้ส่วนใหญ่ไม่กังวลในการใช้ยา
🔴 ข้อเสีย
- ถ้าเป็นเบาหวานรุนแรง ยากินอาจลดน้ำตาลไม่ไหว
- ผู้ป่วยบางกลุ่มอาจใช้ยากินบางตัวไม่ได้ เช่น ตั้งครรภ์ เป็นโรคไตหรือตับรุนแรง ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ร่างกายไม่สามารถสร้างอินซูลินด้วยตัวเองได้
ยาฉีดเบาหวาน (insulin)
🟢 ข้อดี
- ลดน้ำตาลได้เยอะกว่ายากิน
- ผู้ป่วยบางกลุ่มที่มีข้อห้ามใช้ยาเม็ด สามารถใช้ยาฉีดได้
🔴 ข้อเสีย
- ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักกลัวการฉีดยา ไม่อยากใช้ รู้สึกไม่ดีที่จะใช้ยาฉีด
ปัจจุบันเข็มสำหรับฉีดยาอินซูลินมีขนาดเล็กมาก จริงๆ แล้วไม่น่ากลัวอย่างที่คิด🙂
-
พบอาการน้ำตาลตกได้ง่ายกว่า เช่น อาการใจหวิว มือสั่น หิวข้าว เพราะยาจะลดน้ำตาลในเลือดได้เยอะกว่ายากิน
-
จากข้อ 2. ทำให้ยาฉีดเบาหวานควรใช้ภายใต้การดูแลจากแพทย์/เภสัชกร อย่างใกล้ชิดมากกว่าเพราะหากน้ำตาลตกต้องมีการปรับปริมาณการใช้ยา
สรุป
- ยากินลดเบาหวาน = ช่วยให้ร่างกายทำงานดีขึ้น → แต่ต้องอาศัยอวัยวะที่ยังทำงานได้
- ยาฉีดอินซูลิน = เติมอินซูลินให้ร่างกายโดยตรง → ลดน้ำตาลได้มากกว่า ไม่ต้องพึ่งอวัยวะ
บทความนี้ได้รับการตรวจสอบโดยเภสัชกร
หมายเหตุ: ข้อมูลนี้อ้างอิงจากคำแนะนำทั่วไปของยา ไม่สามารถทดแทนคำแนะนำทางการแพทย์ส่วนบุคคลได้ และควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนใช้ยาทุกครั้ง